“Mama…. Woont Lieve dan ook in mijn hartje?” vraagt vierjarige Sofie aarzelend, maar met een grote glimlach rond haar lippen. Verwonderd laat ze haar vingers nog eens over de laatste bladzijde van het prachtig geïllustreerde boek glijden, alsof het haar een van de grootste geheimen ontrafelde. Ik moet nu toch wel een keertje slikken hoor, maar antwoord dan: “Ja, Lieve woont ook in jouw hartje.” En het mooie is dat er geen grotere waarheid bestaat dan dat. Wij nemen overledenen mee in ons hart, hoe oud of jong ze ook zijn.

Het boek Ono, een bijzonder broertje kreeg ik enkele weken geleden vanuit België toegestuurd door sterrenmama, vroedvrouw en auteur Hannelore Waeles. Het vertelt over hoe Ilo uitkijkt naar de komst van zijn kleine broertje Ono, die stil geboren wordt. Ono is dood. Ilo begrijpt niet zo goed wat dat betekent en gaat na het afscheid op zoek naar waar Ono gebleven is. Ik mocht dit boek ontvangen in het kader van het project Liever bij mij…, een bundel die rond Wereldlichtjesdag verschijnt en naast verhalen en gedichten van lotgenoten ook een lees- en stichtingenlijst zal bevatten.

En zo vond ik Ono, een bijzonder broertje op een dag zomaar op mijn deurmat, in een bruine envelop met een hele rits vlinderzegels. Toen ik het uitpakte en de cover aandachtig bekeek onder begeleiding van mijn vingers, dat heeft dochterlief namelijk niet van een vreemde, vielen mij direct de lieve details op die het boek sieren. Een hartje in de ‘O’ en twee hele zachte vlindertjes die Ilo’s aandacht trekken. Ik was razend nieuwsgierig, maar heb het eerst een paar uurtjes weggezet. Ono verdiende mijn onverdeelde aandacht, vond ik.

Het boek maakte mij stil. Stil omdat het open en eerlijk is, naar de wereld kijkt zoals kinderen dat doen. De dood is voor kinderen niet iets engs, iets dat je angstvallig moet verzwijgen, maar een onderdeel van het leven dat je kunt ontdekken, al maakt het wel verdrietig. Ik was stil omdat dood er gewoon mag zijn in dit boek, zoals hij is. Stil, omdat het de zoektocht naar betekenis in de dood zo eenvoudig en toegankelijk brengt.

Kinderen zijn de beste recensenten van kinderboeken en dus besloot ik de proef op de som te nemen met onze Sofie. Zij is het kleine zusje van Lieve* en heeft hem dus nooit gekend, maar vragen heeft ze des te meer. “Zaten Lieve en ik samen in de buik?” vroeg ze op een dag. “Nee, jij bent na Lieve geboren,” antwoordde ik, maar Sofie was het daar niet mee eens. “Ik zat samen met Lieve in de buik hoor, we hebben daar gespeeld. Dat vond ik het leukste aan Lieve,” zegt ze vol overtuiging. Om er vervolgens “en toen heb ik hem dood geschopt, hè mama?” achteraan te gooien. Voor mij als volwassene was die opmerking enigszins schokkend, maar in feite gaf het alleen maar aan dat Sofie op zoek is naar betekenis. Hoe zit dat nu precies, met dat doodgaan?

En zo zaten wij op een middag gezellig op de bank, met Ono, een bijzonder broertje op onze schoot, te lezen. Waar Sofie normaal heel wat af kwebbelt, was ook zij nu stil. Aandachtig volgde ze het verhaal, sloeg soms de bladzijde terug om de plaatjes eens goed te bestuderen, en aan het eind was ze net zo euforisch als Ilo. Lieve* mag in haar hartje wonen. Een groter cadeau dat dit kun je een kind met vragen over de dood niet geven, denk ik.

Sofie gaf het boek een plekje op haar plank in de woonkamer en zette het dwars neer, zodat het altijd goed te zien is. Ze vraagt me regelmatig het voor te lezen. ‘Dit boek zou bij heel veel kindertjes op de plank thuis horen,’ dacht ik. Tot nu toe is Ono, een bijzonder broertje echter niet in Nederland verkrijgbaar. En dat is iets, waar ik (bij wijze van uitzondering!) graag verandering in breng. 🙂

Het boek is vanaf vandaag te bestellen via de webshop.

Boek: Ono, een bijzonder broertje

Auteur: Hannelore Waeles

Illustraties: Sara Gerard

ISBN: 978-94-915-3807-0